Бишенче сыйныфка нәрсәләр өйрәнеп килдек?
Башлангыч сыйныфны тәмамлаган укучы
белә:
- сөйләмдәге авазларны;
- өйрәнелгән сүз төркемнәренең (исем, сыйфат, фигыль, зат алмашлыклары, кисәкчә) лексик һәм грамматик билгеләрен;
- сүзнең мәгънәле кисәкләрен;
- гади һәм кушма җөмләне;
- җөмләдә баш һәм иярчен кисәкләрнең (терминнарын әйтмичә) билгеләрен;
- сүзтезмә билгеләрен.
чагыштыра һәм аера:
- аваз һәм хәрефне;
- сузык һәм тартык авазларны;
- калын һәм нечкә сузыкларны;
- яңгырау һәм саңгырау тартыклар, парлы һәм парсыз яңгырау һәм саңгырау тартыкларны;
- исем, сыйфат, фигыль, зат алмашлыклары, кисәкчәне;
- тамыр һәм кушымча, сүз ясагыч һәм сүз төрләндергеч кушымчаларны;
- җөмләләрнең әйтелү максаты буенча төрләрен;
- җөмләнең баш һәм иярчен кисәкләрен (төрләргә бүлмичә);
- җөмлә белән сүзтезмәнең аермасын;
- тиңдәш кисәкле җөмләләрне.
түбәндәге орфограмма һәм пунктограммаларны белә:
- җөмлә башында һәм ялгызлык исемнәрдә баш хәреф;
- сүзләрдә о – ы, ө – е сузыклары;
- ъ һәм ь хәрефләре кергән сүзләр;
- кушма һәм парлы сүзләр;
- саңгырау һәм б, в, г, д тартыкларына беткән исемнәрдә килеш кушымчалары;
- борын авазларына беткән исемнәрдә килеш кушымчалары;
- сыйфатларда чагыштыру, артыклык һәм кимлек дәрәҗәсе формаларының язылышы;
- җөмлә ахырында тыныш билгеләре (нокта, сорау һәм өндәү билгеләре).
түбәндәге эш осталыгына ия:
- сүзләрне иҗеккә бүлә;
- сүзләрдәге орфограммаларны таба һәм аларның язылышын кагыйдәләргә нигезләнеп аңлата;
- үтелгән орфограммалар кергән 75-80 сүзле текстны хатасыз һәм каллиграфик итеп күчереп һәм ишетеп, тиңдәш кисәкләр янында тыныш билгеләрен дөрес итеп куеп яза;
- дөнья, болыт тибындагы сүзләргә фонетик анализ ясый;
- сүздә аваз һәм хәреф санын чагыштыра;
- еш кулланылышлы сүзләрне орфоэпия нормаларына туры китереп әйтә;
- алфавитны куллана белә (сүзлек, каталог белән эшли);
- сүзләрне юлдан юлга күчерә;
- өйрәнелгән сүз төркемнәренең җөмләдәге ролен күрсәтә;
- сүзнең мәгънәле кисәкләрен һәм ясалышын билгели;
- сүзләрдәге ясагыч һәм төрләндергеч кушымчаларны билгели;
- фигыльләрдәге зат-сан кушымчаларын аера;
- җөмләдәге сүзләр бәйләнешен ачыклый;
- гади җөмләдә тиңдәш кисәкләрне таба;
- текстның темасын, төп фикерен билгели; шуларга таянып, текстка исем куя, планын төзи;
- хикәяләү, тасвирлау, фикер йөртү характерындагы текстларны аера белә һәм сөйләмдә куллана;
- культуралы мөгамәлә таләпләренә туры китереп, үтенеч, гафу үтенү, рәхмәт әйтү, баш тарту, чакыру, котлау-тәбрикләү сүзләрен сөйләмдә куллана белә;
- тасвирлау һәм фикер йөртү элементлары кергән 90-95 сүзле хикәяне изложение итеп яза;
- хикәяләү характерындагы сочинение яза.
түбәндәге сүзләрне дөрес әйтә һәм яза белә:
аваз, авыз, авыл, авыру, аз-маз, алъяпкыч, ата-ана, ашханә, аңлый, әби-бабай, әверелә, әмма, әүвәл, балачак, бәет, бәла, бәрәңге, берничә, бияләй, болыт, борын, борынгы, вакыйга, вакыт, ватык, вәгъдә, гадәт, гомер, гыйнвар, дәвам, дөнья, дөрес, дүшәмбе, елга, җавап, җәяү, җепшек, җиләк-җимеш, җилем, җиңел, җиңү, җомга, җөмлә, җылы, зинһар, иелә, ихтирам, йолдыз, йомры, йөрәк, кадәр, караңгы, каушый, кәккүк, кием-салым, көнбатыш, көнчыгыш, көньяк, көрәшче, кулъязма, кыйммәтле, кыңгырау, мал-туар, маңгай, махсус, мәйдан, мәкалә, мәрхәмәт, Мәскәү, могҗиза, моңлы, мөстәкыйль, муен, нәкъ, онык, охшаш, очрак, очсыз, оя, өем, өчпочмак, пәнҗешәмбе, пәрәвез, рәвеш, рәссам, савыт-саба, сәгать, сәлам, сәнгать, сөңге, сеңел, сишәмбе, сурәт, табиб, табигый, тавык, тавыш, таләп, тәкъдим, тәмам, тәмле, тәхет, тирә-як, төер, төньяк, туп-туры, тылсымлы, тынгылык, уен, уңыш, хайван, харап, хөрмәт, хыял, һава, һаман, һәм, чаңгы, чәршәмбе, чия, чүп-чар, чыдамлы, шагыйрь, шакката, шау-шу, шәкерт, шәфәкъ, шәһәр, шуа, шыңшый, шыпырт, эссе, эшчән, юан, юеш, юл, юньле, юучы, ява, якшәмбе, яланаяк, ямьле, ямь-яшел, япь-яшь.(144 сүз)
Быел ниләр өйрәнәбез?
"Аваз һәм хәреф" темасын мөстәкыйль кабатлау, белемнәрне ныгыту һәм тикшерү өчен онлайн тест "Дифтонглар" темасы буенча сүзлек диктанты.Яшәве, торуы, соравы, әйтүе, буявы, төяве, сайлавы, куюы, тууы, кунуы, шавы, тавы, бавы, җәйләве, уйлавы. (15 сүз)
Сингармонизм законын кабатлау өчен онлайн тест "Сузык авазлар" темасын мөстәкыйль кабатлау, белемнәрне ныгыту һәм тикшерү өчен онлайн тест ['] - һәмзә тартыгы [һ] һәм [х] тартыклары [к], [г] һәм [қ], [ғ] тартыклары "Тартык авазлар" темасын мөстәкыйль кабатлау, белемнәрне ныгыту һәм тикшерү өчен онлайн тест (1 нче вариант) "Тартык авазлар" темасын мөстәкыйль кабатлау, белемнәрне ныгыту һәм тикшерү өчен онлайн тест (2 нче вариант) Орфографияне кабатлау өчен онлайн тест (1 нче төргәк) Орфографияне кабатлау өчен онлайн тест (2 нче төргәк) Орфографияне кабатлау өчен онлайн тест (3 нче төргәк) Фразеологизмнар "Фразеологизмнар" темасы буенча онлайн тестлар Лексикологияне кабатлау өчен онлайн тестУку елы ахырына без ниләр беләбез?
• сузык һәм тартык авазлар арасындагы аерманы аңлата алабыз; о, ы, ә, я, ю, е, ё, в, к, г хәрефләре белдергән авазларга аңлатма бирә беләбез; ул хәрефләрне һәм ь, ъ хәрефләренең язылышын аңлатабыз; сузык һәм тартык авазларга хас булган фонетик законнар күзәтелгән сүзләрне дөрес әйтәбез һәм язабыз;
• өйрәнелгән темаларга бәйле рәвештә сүзләргә фонетик һәм лексик анализ ясый алабыз, аларга төзелеше һәм ясалышы ягыннан характеристика бирәбез; гади җөмләләргә синтаксик анализ ясыйбыз; бирелгән үрнәкләргә нигезләнеп, гади һәм кушма җөмләләр төзи беләбез;
• бирелгән таныш сүзләрнең мәгънәләрен аңлатабыз; башлангыч сыйныфта өйрәнгәннәрне истә тотып, өйрәнелгән орфограммаларны таба алабыз; җөмләдәге сүзләрнең язылышын аңлатабыз, җөмлә ахырында һәм кушма җөмләдә тиешле тыныш билгеләрен куя беләбез;
• татар теленең үз сүзләреннән алынма сүзләрне аера беләбез, мәгънәләрен аңлыйбыз; төрле сүзлекләрдән файдалана алабыз; фрезеологик әйтелмәләрнең мәгънәләрен аңлап кулланабыз;
• сүзләрнең мәгънәле кисәкләрен таба беләбез һәм аларга аңлатма бирә алабыз, аларны шартлы билгеләр белән күрсәтәбез; ясалышы ягыннан төрләрен билгели алабыз;
• текстның темасын һәм төп фикерен аңлыйбыз, гади план төзеп, эчтәлеген сөйли беләбез; сочинение һәм изложение яза алабыз; телдән һәм язма сөйләмдә фикерләрне тәэсирлерәк итеп белдерү өчен, синонимнардан файдаланабыз;
• эш кәгазьләре төрләреннән хат, мәкалә, белешмә яза беләбез.
• Бер минутка кимендә 16-17 сүз (90-95 хәреф) яза алабыз, 70-110 сүздән (160-250 иҗек, 415-650 хәреф) торган текстны аңлап, йөгерек һәм дөрес итеп укыйбыз.
|
© Җәлилова Гөлназ Илсур кызы, 2008-2011. |
